Over herbruikbaar shoppen.

Geen plastic in huis is voor ons een onmogelijke opdracht gebleken.

Er zijn immers zo van die dingen waarin we hier overtuigd inconsequent zijn. Laat me even verduidelijken: wij (ik spreek dan over 'de echtgenoot en mezelf') zijn heel blij in deze tijd te leven met z'n nieuwe kennis, technologieën, materialen, etc. Een klein rondje door het huis en ik kan al tal van (deels) plastieken voorwerpen opnoemen waarvan het bestaan in mijn ogen een echte vooruitgang is: het strijkijzer, de haardroger, de mixer, de stofzuiger, de boor, ... en voor ik het zou vergeten: de naaimachine natuurlijk. Het zou ons echt veel tijd en moeite kosten (ook letterlijk!) om deze 'buddy's' in het huishouden allemaal te moeten missen.

"Leve de technologie, leve de vooruitgang" dus... 

maar dan wel op één voorwaarde.   

Dat we die technologieën, materialen en kennis op een 'wijze' manier gebruiken. Noem dat 'wijze' eventueel 'duurzaam' of 'zo ecologisch verantwoord mogelijk' of  'vooruitstrevend op milieu- en/of gezondheidsvlak' of misschien gewoon 'metonsgezondverstand'. De technologie mag ons dienen, maar dat moet daarom niet kortzichtig gebeuren of enkel in functie van onze gemakzucht. En die technologie en vooruitgang mag voor ons uiteraard ook blijven zoeken naar oplossingen zonder plastic.

Om bij het plasticvoorbeeld te blijven, zijn wij hier dus geen geheel plasticonthouders, maar streven we wel een zo laag mogelijk plasticverbruik na. En dat doen we dan vooral op het vlak van de 'onnuttige' of 'ongezonde' plastic.

Want met die onnuttige plastic begint het meestal: de plastic-soep komt vaak niet van de plastic spullen die je koopt, maar vooral van de verpakkingen. Of zoals Liesbeth reageerde onder 'plastic-soep': "Al bij het uitladen van de boodschappen, gaat er zo veel verpakking de vuilbak in... "

Daarom namen de echtgenoot en ik zo'n 1,5 jaar geleden het goede voornemen om onze boodschappen zoveel mogelijk in bulk en met herbruikbare zakjes te doen. We kochten de 'take5nets' van 'Again and a-gain' voor onze groenten en fruit en de take4bread voor ons brood. Ja, ook brood proberen we 'naakt' te kopen: broodzakken zijn omwille van de houdbaarheid van het brood niet meer zuiver papier, maar met coating en inkten en vaak zelfs met een plastic kijkvenstertje.

Over de groene zakjes zijn we over de hele lijn positief. Straks meer daarover, maar nu misschien al vermeldenswaardig dat de zakjes ons bijvoorbeeld beter doen nadenken over onze aankopen: als al onze zakjes gevuld zijn, hebben we sowieso genoeg gekocht voor de ganse week. De rest zou anders misschien gewoon beschimmeld in de compostbak belanden. Een beetje een onverwacht voordeel bij heel dit goeie voornemen.

De gele broodzakjes daarentegen zijn niet geheel probleemloos. Het eerste probleem spreekt het best op foto:

Niet alle bakkers begrijpen het concept. Vooral die ene bakker bij ons in de buurt die toevallig ook de beste bakker is. En dus komen we regelmatig thuis met een alles relativerende 'zucht' en een zak met een zak in... Maar vreest niet: de mééste bakkers snappen het wél en zijn er voornamelijk positief over. Voor hen is dat uiteindelijk ook een besparing op zakjes, hé.

Het tweede minpunt aan deze zakjes is dat het brood er in ons huisklimaat sneller in uitdroogt dan in een papieren broodzak. Ik zeg uitdrukkelijk 'ons' huisklimaat omdat we toch enkele andere mensen kennen die dat probleem niet ondervinden.

Derde 'probleem' is het feit dat als je in een supermarkt brood in zo'n gele zak doet, je altijd een papieren zak moet meenemen naar de kassa omdat ze dat brood anders niet kunnen scannen. Toegegeven, een kleine extra moeite voor ons op dit moment. En eigenlijk een probleem dat ze in de supermarktwereld ook snel zouden kunnen verhelpen door standaard een code per brood aan de kassa te leggen.

Dit alles, samen met het feit dat we regelmatig gebruik maken van de broodautomaat, maakt dat we de gele zakjes nu hoofdzakelijk gebruiken voor de bulkaankoop van noten, linzen, gedroogd fruit, etc. Bij thuiskomst doen we die dan in glazen potten. De meeste van deze droge voedingswaren kunnen ook in de groene zakjes, maar voor sommige zijn de mazen in de netjes net iets te groot. De gele bieden een goeie tussenoplossing.

Voor groenten en fruit gebruiken we de groene én de gele. Ze zijn allebei heel stevig en gaan vlot dicht, iets wat je niet altijd kan zeggen van die flinterdunne plastic zakjes uit de groente- en fruitafdeling in de winkel... Na ze 1,5 jaar intensief gebruikt en regelmatig gewassen te hebben, is er nog geen enkel zakje dat er niet meer als nieuw uitziet. Ze zijn ook voldoende groot om een weekvoorraad aan groenten of fruit voor een 5-koppig gezin in mee te nemen. Er gaan bijvoorbeeld vlotjes 10 dikke appels in één zakje.

Ze zijn ook heel licht. De groene zakjes wegen ongeveer 19 g, de gele zakjes 14 g. Of dat dat dan geen duurdere groenten en fruit worden? Deels wel, ja. Maar de extra kost is naar mijn mening miniem: voor groenten die 5 euro per kilo zouden kosten, betaal je dan 0,09 cent meer per aankoop. Hierbij heb ik nog geen rekening gehouden met het feit dat zo'n zakje uit de winkel ook wel iets weegt. Bovendien zijn er sommige winkels waar ze onze zakjes eerst wegen en dit gewicht dat in mindering brengen op de totaalprijs. En ook niet onbelangrijk: waar wij wonen betalen we ons afval per kilo, dus als we het totaalgewicht aan uitgespaarde plastic zakjes zouden berekenen, denk ik dat we wel aan een nuloperatie geraken. Ook als jouw gemeente met gewone afvalzakken werkt, moet je bedenken dat die plastic zakjes ook veel plaats innemen in je afvalzak. Om af te sluiten kunnen we ons bovendien afvragen of we het voor de kostprijs (meer betalen aan de kassa, maar minder afvalkosten) doen, of voor het milieu (minder afvalproductie).

Dat brengt ons trouwens bij een dilemma waar we ons hier al vaak het hoofd over hebben gebroken. In de meeste biowinkels kan je je groenten en fruit in bulk kopen. Maar de biowinkel is hier niet echt in de buurt, dus staan wij vaak in de 'gewone' winkel. En daar hebben we de keuze tussen: voorverpakte biogroenten of gewone groenten in bulk. Biogroenten moeten daar immers verpakt in de winkel liggen, omdat 'stoute' winkeliers anders hun gewone groenten zouden kunnen verkopen als biogroenten. Dat begrijpen we, maar dat maakt het ons wel moeilijk. Want kiezen we voor bio (en dus voor duurzame productie op het veld en gezondere groenten op het bord), dan krijgen we een hoop plastic verpakking mee naar huis. Kiezen we voor bulk, dan kunnen we onze netjes gebruiken, maar ondersteunen we het gebruik van pesticiden en anorganische meststoffen in de landbouw (kort gezegd 'niet goed voor milieu en gezondheid'). Moeten we er dan misschien toch voor kiezen om vaker de grote afstand naar de biowinkel af te leggen met de auto om toch maar én bulk én bio te kunnen kopen? Indien jullie thuis raad weten, dan hoor ik dat heel graag!

Terug bij het zakjesverhaal is er jammer genoeg één onbekende: we kunnen nergens terugvinden uit welk materiaal ze gemaakt zijn (staat nergens vermeld op de website van de fabrikant of die van de webshop waar wij ze kochten). De stevigheid in combinatie met de lichtheid doet ons vermoeden dat het een kunststof is. Een redelijk duurzame, maar weliswaar plastieken, oplossing voor onze wegwerpzakjes dus. Maar uiteraard zijn de zakjes van 'Again and a-gain' slechts één van de vele soorten zakjes. Er bestaan ook herbruikbare zakjes in (biologisch) katoen, in grotere en in kleinere formaten, met ritssluiting en met touwtjes, .... Een beetje rondsurfen in een aantal webshops kan hierin erg verduidelijkend zijn. Heb je zelf ervaring met één van die 'andere' herbruikbare zakjes, hou je dan zeker niet in om hieronder erover te reageren.

Wij kochten onze eerste zakjes bij Kudzu. Maar we kochten ook al netjes bij PuurHip en bij GreenJump. Niet dat we zelf zoveel netjes nodig hebben, we geven ze gewoon hier en daar cadeau aan vrienden waarvan we vermoeden dat ze deze manier van voedingswaren 'shoppen' wel zien zitten.... Laat het misschien nog een last minute idee zijn voor onder de kerstboom? ;-)